ΟΜΑΡ ΚΑΓΙΑΜ “ΡΟΥΜΠΑΓΙΑΤ”

 

ΟΜΑΡ ΚΑΓΙΑΜ

“ΡΟΥΜΠΑΓΙΑΤ”

Μετάφραση: Κων. Γ. Κατσίμπαλης

22 τετράστιχα

1^ο

Αυτό το βάζο σαν και με, θάταν ερωτευμένο,

κι’ αχόρταγα σε χείλη λατρευτά θα ήτανε γερμένο^.

Και το χερούλι που θωρείς απάνω στο λαιμό του,

Χέρι θάταν π’ αγκάλιαζε λαιμό αγαπημένο.

2^ο

Αφού κανείς μας δεν μπορεί το αύριο να ορίζει,

γλέντα τη δόλια σου καρδιά που αγάπη βασανίζει^.

Με το φεγγάρι πιες κρασί, γιατί κι’ αυτό τ’ αστέρι,

Αύριο θα ψάχνει να μας βρει, μ’ άδικα θα γυρίζει.

3^ο

Ας  κρύβονται μεσ’ στα κελιά και μεσ’ στη Χάβρα ακόμη,

όσοι τους βασανίζουνε της Κόλασης οι τρόμοι^.

Μα ‘ κείνος που τα μυστικά γνωρίζει του θεού μας,

ποτέ μέσα στα στήθεια του δεν σπέρνει τέτοια γνώμη.

4^ο

Αφού κι’ εγώ δεν ξέρω πως ήρθα στον ντουνιά,

και πότε, πάλι, θα μου πουν να ξαναδειάσω τη γωνιά,

σήκω λιγνέ μου κεραστή και κέρνα όλη την ώρα,

τι στο κρασί θα πνίξω εγώ του κόσμου την κακομοιριά.

5^ο  

Βαρυθυμιά μην άφηνε ποτέ να σε παιδέψει,

να σε σκοτίζει έγνοια κουτή και κάθε μαύρη σκέψη^.

Βιβλίο κι’ ερωμένη σου, λιβάδια μυρωμένα,

μην παρατάς, ώσπου η γη κοντά της σε γυρέψει.

6^ο

Η σημερνή την αυριανή δεν την εξουσιάζει,

γι’ αυτό τι θα ‘ναι τ’ αύριο καθόλου μη σε νοιάζει^.

Ακόμα και τα τωρινά, σαν έχεις γνώση αψήφα,

γιατί που ξέρεις και για σε η μοίρα τι ετοιμάζει.

7^ο

Ο ερχομός μου ανώφελος για τ’ Ουρανού τη σφαίρα,

κι’ όταν μισέψω, αυτή σαν πριν θα λάμπει στον αιθέρα^.

Τα δυο μου αυτιά δεν άκουσαν να πει ποτέ – κανένας,

ποιο το γιατί του μισεμού και ερχομού ‘δω πέρα.

8^ο  

Ο ερχομός κι’ ο μισεμός στον κόσμο, τι σημαίνει;

Που ‘ναι η κρικέλα τη ζωή που μας κρατά δεμένη;

Πόσα κορμιά ‘ξαφάνισε η γης που την πατούμε,

και τον καπνό τους ποιος – ποτέ τον είδε που πηγαίνει;

9^ο

Λίγο ψωμί και μια γωνιά απ’ όλο του τον πλούτο,

-αγάπη μου- διαλέξαμε από τον κόσμο τούτο^.

Τη φτώχεια αγοράσαμε με αίμα απ’ τη καρδιά μας,

μα μεσ’ στη φτώχεια βρήκαμε περίσσιο βιός και πλούτο.

10^ο

Λαχταρισμένος έσκυψα τα χείλη να κολλήσω,

στα χείλη της κανάτας μου και να την αρωτήσω,

αν θα ‘χω μακρινή ζωή. Και ‘κείνη μ’ απεκρίθη,

«Πίνε^. Και μάθε στο ντουνιά πως δεν γυρίζεις πίσω».

             11^ο

Μαζί μας είναι το καλό και το κακό πλασμένα,

χαρά και λύπη η μοίρα μας τάχει για ‘μας γραμμένα^.

Άδικα με τον Ουρανό, άνθρωπε, μην τα βάζεις,

ξέρει πολύ λιγότερα εκείνος από ‘σένα.

12^ο

Μην περγελάς  - μια που σοφό σε λεν -  τους μεθυσμένους^.

Άφησε ψέμα κι’ αγυρτιά μόνο στους ξιπασμένους^.

Κι’ αν θες στ’ αλήθεια να χαρείς Ειρήνη και Γαλήνη,

στους ταπεινούς κατέβαινε και καταφρονεμένους.

13^ο

Πίνω^.  Μα, κι’ όποιος με ακολουθεί, σοφός το δίχως άλλο ^.

Για το θεό, το κρίμα μου δεν θα ‘ναι και μεγάλο^.

Γιατ’ ήξερε απ’ την αρχή πως πάντα εγώ θα πίνω,

αλλιώς θα ‘ταν σαν να ‘θελα και ψεύτη να Τον βγάλω!

14^ο   

Σ’ αυτήν εδώ την έρμη γη, που ο άνθρωπος μαθαίνει,

πρώτα να βασανίζεται κι ύστερα να πεθαίνει,

καλότυχος που τη ζωή λίγο καιρό γλεντήσει,

μα πιο καλότυχη η ψυχή που αγέννητη απομένει.

15^ο

Σήκω και φερ’ το γιατρικό που διώχνει κάθε έννοια,

κρασιά μοσχάτα φέρε μου και τριανταφυλλένια^.

Θέλεις, λοιπόν, τ’ αντίδοτο της λύπης να το μάθεις;

Κρασί και λύρα -φέρε μου- με τέλια μεταξένια.

16^ο

Τι θέλω; Μια σταλιά κρασί και στίχους ν’ αναγνώνω^.

Κι’ όσο χρειάζεται ψωμί, για να με ζήσει μόνο^.

Με την αγάπη μου μαζί, και στην ερμιά ακόμα,

δεν σου τ’ αλλάζω όλα αυτά και με Σουλτάνου θρόνο.

17^ο

Τ' ουράνια σώματα ψηλά, που πάντα τριγυρνούνε,

σκοτίζουν όσους μελετούν κι’ όσους φιλοσοφούνε^.

Κοίτα την άκρη της κλωστής του λογικού μη χάσεις,

 ζάλη παθαίνουν κάποτε κι’ όσοι μας οδηγούνε.

18^ο

Το σκοτεινό μυστήριο, όσοι κι’ αν το ρωτήσαν,

όξω απ’ το κύκλο μιας σκιάς, βήμα δεν προχωρήσαν^.

Μας έπλασες χωρίς μιλιά, μικρούς και τιποτένιους,

Γυναίκα! Που τα χείλη σου κάποιο βουβό φιλήσαν.

19^ο

Το πέπλο δεν το σήκωσε κανείς των ανοιγμάτω,

Να ξέρει απ’ τα φαινόμενα τι κρύβεται από κάτω^.

Μόνο στα τρίσβαθα της γης θα βρούμε αραξοβόλι…

Βρε, πιες κρασί!... Μπορεί σ’ αυτά τα λόγια να ‘βρεις πάτο;

20^ο

Χτες στο παζάρι ένα σταμνά κοίταζα, που ολοένα,

πηλό με λύσσα ζύμωνε, άγρια, θυμωμένα^.

Και ο πηλός κρυφά του έλεγε, στη μυστική του γλώσσα:

«Μην είσαι πρόστυχος^.  Κι’ εγώ, ζωή είχα, σαν κι’ εσένα»!

21^ο

Ψεύτικη αγάπη, πάντοτε, αγάπη είναι χαμένη^.

Μισόσβηστη μοιάζει φωτιά, που διόλου δε θερμαίνει^.

Όπου αγαπά στ’ αληθινά, για χρόνια, νύχτα-μέρα,

ύπνο, φαγί κι’ ανάπαψη για να ‘χει…μη προσμένει.

22^ο

Ωσάν νερό του ποταμού κι’ αγέρας της ερήμου,

κάθε ημέρα χάνεται από την ύπαρξη μου…

Για δύο ημέρες, μοναχά, δεν νοιάστηκα ποτέ μου^.

Για ‘κείνη που επέρασε και για την αυριανή μου!

ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ

     1) Η ΖΩΗ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ  ΟΜΑΡ  ΚΑΓΙΑΜ

     Ο Ομάρ Καγιάμ (1048 - 1131) ήταν επιφανής Πέρσης σοφός, διάσημος μαθηματικός, αστρονόμος και ποιητής. Συνέγραψε πολλά επιστημονικά έργα και πραγματείες, σε πλείστους τομείς. "Παγκόσμιος φιλόσοφος", πολυμαθής, ασχολήθηκε ακόμα και με τη μηχανική, τη γεωγραφία, την ορυκτολογία, τη μουσική και την Ισλαμική θεολογία.

       Σύγχρονοι του, τον περιγράφουν ως απαράμιλλο σε επιστημονικές γνώσεις και επιτεύγματα. Ασυναγώνιστος σε γνώσεις στη φυσική φιλοσοφία, τα μαθηματικά και την αστρονομία. Πολλοί τον αποκαλούσαν: “Βασιλιά των Σοφών” και “διάδοχο του Avicenna” στους διάφορους κλάδους της φιλοσοφικής μάθησης. Ο ίδιος θεωρούσε τον εαυτό του, πνευματικά, μαθητή του Avicenna……

        Αβικέννας (980–1037) Πέρσης μουσουλμάνος σοφός, επηρεασμένος από την Αριστοτελική (Περιπατητική) φιλοσοφία. Έγραψε έργα για την φιλοσοφία και την ιατρική, καθώς και για αστρονομία, αλχημεία,  γεωγραφία, γεωλογία,  ψυχολογία, ισλαμική θεολογία, λογική, μαθηματικά, φυσική. Επίσης και ποίηση. Από τα 450 έργα που πιστεύεται ότι έγραψε, έχουν διασωθεί περίπου 240, συμπεριλαμβανομένων 150 για τη φιλοσοφία και 40 για την ιατρική.

     Ο Ομάρ Καγιάμ γεννήθηκε στη πόλη Νισαπούρ, πρωτεύουσα της Ιρανικής επαρχίας  Χορασάν, σημαντικό κέντρο της Ζωροαστρικής θρησκείας …..

     Η πόλη Νισαπούρ, υπήρξε και η αρχική πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας των Σελτζούκων, και εκείνη την εποχή ανταγωνιζόταν το Κάιρο και τη Βαγδάτη στη δύναμη και στα πολιτιστικά πρωτεία.

      Η επαρχία Χορασάν, η πιο όμορφη της Περσίας, με καρπερή γη και γλυκό κλίμα, ήταν και η κοιτίδα των μεγάλων ποιητών Φιρδούση, Αττάρ, Ζελαλεντίν - Ρουμί κ.ά.  Δίκαια την είπαν “Περσικό Παρνασσό”.

      Ο Ομάρ Καγιάμ, ως μαθηματικός, είναι αξιοσημείωτος για το έργο του σχετικά με την ταξινόμηση και τη λύση των κυβικών εξισώσεων, όπου έδωσε γεωμετρικές λύσεις από την τομή των κωνικών. Συνέβαλε στην κατανόηση του πέμπτου αξιώματος του Ευκλείδη.  Έγραψε  πραγματείες για την άλγεβρα και περί αποδείξεων για προβλήματα σχετικά με την Άλγεβρα, για το διωνυμικό θεώρημα, την εξαγωγή ριζών κλπ. Επίσης πραγματείες αφιερωμένες στην αρχή του Αρχιμήδη, στη μουσική θεωρία (όπου συζητά τη σύνδεση μεταξύ μουσικής και αριθμητικής), κ. ά.

      Ως αστρονόμος, υπολόγισε τη διάρκεια του ηλιακού έτους με αξιοσημείωτη ακρίβεια και ακρίβεια, και σχεδίασε το ημερολόγιο Jalali, ένα ηλιακό ημερολόγιο με έναν πολύ ακριβή κύκλο παρεμβολής 33 ετών, που παρείχε τη βάση για το Περσικό ημερολόγιο, αυτό που εξακολουθεί να χρησιμοποιείται μετά από σχεδόν μια χιλιετία.

      Ο Ομάρ Καγιάμ, ως ποιητής και σοφός, είναι κορυφαίος. Τα «Ρουμπαγιάτ» του  (“Ρουμπαγιάτ” σημαίνει “Τετράστιχα”) αποθεώνονται από τους κριτικούς. Οι στίχοι του διακρίνονται για τη δύναμη, το πάθος, τη διαύγεια, τη τελειότητα γλώσσας, την ομορφιά στην έκφραση και στη σκέψη. «Είναι έργο θεϊκά καμωμένο».

        Κατά τον Κωστή Παλαμά, η ποιητική μεγαλοφυία του Ομάρ Καγιάμ είναι αποταμιευμένη στα «Ρουμπαγιάτ». Το κρασί που «ψάλει και παραψάλλει ο Πέρσης ποιητής», λέγει ο Κ. Παλαμάς, «είναι, απλούστατα, το σύμβολο του ποιητή, επιζητούντος να πνίξει εις την απόλαυσίν του την μνήμην των ανθρώπινων ματαιοτήτων και αθλιοτήτων και τον σκεπτικισμόν και την απαισιοδοξίαν της φιλοσοφίας του».  

        Ο Ομάρ Καγιάμ παραβάλλεται με τον συγγραφέα του «Εκκλησιαστή», τους Σαίξπηρ, Σπινόζα, Γκαίτε, Χάινε, Βολταίρο, Σοπενχάουερ, κ. ά…..

        Η σύγκριση του Ομάρ Καγιάμ με τον Σοπενχάουερ έχει να κάνει με το ότι και οι δύο ήταν πεσιμιστές. Όμως εκεί που ο Γερμανός φιλόσοφος  συμβουλεύει τον ασκητισμό και την άρνηση της ζωής, ο Πέρσης ποιητής μας προτρέπει να ριχτούμε στις χαρές της ζωής!..... 

     Βέβαια υπάρχει και το λεγόμενο «Ρητό του Προφήτη»: “Ο ποιητής μιλά πάντα για ‘κείνα που ποτέ του δεν κάνει”! ….. Άλλωστε, ποιος μας λέει πως ο Καγιάμ δεν ήταν άσωτος μόνο στα τετράστιχα του, όπως ο Σοπενχάουερ άγιος μονάχα στα βιβλία του;   

       Ο Ομάρ Καγιάμ, ως φιλόσοφος, είναι υλιστής, απαισιόδοξος, αγνωστικιστής,  σκεπτικιστής. Ακόμα, άθεος, ως αρκεί να δείξουν δυο χαρακτηριστικά του τετράστιχα:

               «Μην κοιτάς απάνω, δεν υπάρχει απάντηση εκεί. Μην προσεύχεσαι, γιατί κανείς δεν ακούει την προσευχή σου. Το κοντά είναι τόσο κοντά στον Θεό όσο κάθε μακριό. Και Εδώ είναι ακριβώς η ίδια απάτη με Εκεί».

     «Οι άνθρωποι μιλούν για τον παράδεισο^. δεν υπάρχει παράδεισος εκτός από εδώ. Οι άνθρωποι μιλούν για την κόλαση^.  δεν υπάρχει κόλαση εκτός από εδώ…. Δεν υπάρχει άλλη ζωή — εκτός από εδώ».

        Ο μεταφραστής των «Ρουμπαγιάτ», ο  Κ. Κατσίμπαλης, επισημαίνει:

      Σε πολλούς, αν όχι σ’ όλους,  θυμίζει τον Λουκρήτιο, γιατί κι’ οι δυο τους θέλουν να τινάξουν το θρησκευτικό ζυγό, που σκλαβώνει την ελευθερία του νου. Έτσι και οι δυο μπορούν να θεωρηθούνε σα μεγάλοι πρόδρομοι της νεώτερης σκέψης. Η διαφορά μεταξύ τους είναι πως ο Λουκρήτιος για να βρει την ησυχία του, δημιούργησ’ ένα σύστημα, ενώ ο Καγιάμ έμεινε με την αμφιβολία.

        Ο μεγάλος Πέρσης ποιητής, καθώς έγραψε ο Σπ. Μελάς, όταν μεταφράστηκε για πρώτη φορά σε Αγγλικούς στίχους από τον ταλαντούχο ποιητή Edward FitzGerald (πρώτη έκδοση 1859), έκαμε να χλωμιάσουν τα άστρα των κορυφαίων του βρεττανικού λυρισμού.

         Όντως, ο Edward FitzGerald (1809–83), με την εξαιρετική μετάφραση του (που θεωρείται “στολίδι της Αγγλικής φιλολογίας”) κατέστησε τον Καγιάμ τον διασημότερο ποιητή της Ανατολής στη Δύση.  Μάλιστα, στο Λονδίνο το 1896 ιδρύθηκε σχετικός σύλλογος οπαδών, το “Omar Khayyam club”!

       Κυκλοφορούν υπέρ τα 1.000 τετράστιχα που αποδίδονται στον Ο. Καγιάμ, όμως οι πιο σοβαροί κριτικοί δεν παραδέχονται περισσότερα από 250 ~ 300 ως γνήσια. Οι εκδόσεις των “Ρουμπαγιάτ”, παγκοσμίως είναι απειράριθμες.

 

    2) Κωνσταντίνος Γ. Κατσίμπαλης

      Ο Κωνσταντίνος Γ. Κατσίμπαλης (1868-1937), πατέρας του “πατριάρχη της βιβλιογραφίας της νεώτερης ελληνικής λογοτεχνίας” διανοούμενου Γιώργου Κ. Κατσίμπαλη (1899-1978), ένθερμος δημοτικιστής και φίλος του ποιητή Κωστή Παλαμά, ήταν από τους ιδρυτές του «Εκπαιδευτικού Ομίλου», καθώς και συνεργάτης του λογοτεχνικού περιοδικού «Νουμάς».

     Ο «Εκπαιδευτικός Όμιλος» υπήρξε περιώνυμο λογοτεχνικό σωματείο, που ιδρύθηκε το 1910.

     Ο «Νουμάς» (1903-1937), περίφημο λογοτεχνικό περιοδικό των αρχών του 20^ου  αιώνα, έπαιξε σημαντικότατο ρόλο στον αγώνα για την επικράτηση της δημοτικής γλώσσας.

     Ο Κωνσταντίνος Γ. Κατσίμπαλης, ενσάρκωνε τον τύπο του “λόγιου”, όπως είχε διαμορφωθεί από παράδοση αιώνων. Το 1919, έμμετρα μετέφρασε και εξέδωσε 158 στιχουργήματα από την συλλογή ποιημάτων “Τετράστιχα (Ρουμπαγιάτ)” του Ομάρ Καγιάμ. Αυτά αποτελούν το αρχαιότερο (έτους 1460), το πιο αυθεντικό και έγκυρο χειρόγραφο που μας έχει διασωθεί, και είναι  (περιώνυμο) βιβλίο  της Βοδλεϊανής βιβλιοθήκης (Bodleian Library / η κύρια βιβλιοθήκη του πανεπιστημίου της Οξφόρδης)

     Την εργασία αυτή του Κ. Κατσίμπαλη μεγάλοι λογοτέχνες (Γρ. Ξενόπουλος, Κ. Παλαμάς, Σπ. Μελάς) χαρακτήρισαν ως μεγάλης αξίας, ισότιμη με, εμπνευσμένη, πρωτότυπη.

       Στο “Ρουμπάι” (= “Τετράστιχο”, από το “Άρμπα” που σημαίνει τέσσερα), ο πρώτος, ο δεύτερος και ο τελευταίος στίχος ριμάρουν μεταξύ τους και ο τρίτος είναι λυτός….. Ο Κ. Κατσίμπαλης πέτυχε και στην (Ελληνική) μετάφραση του να κρατήσει αυτόν τον κανόνα!

     Από το πιο πάνω μεταφραστικό έργο του Κων/νου Κατσίμπαλη: «Ρουμπαγιάτ», του Ομάρ Καγιάμ (Εκδόσεις Γκοβόστη), διάλεξα 22 τετράστιχα (από τα 158 που συνολικά περιέχει), αυτά που σας παρουσίασα στην αρχή.

 

      3)  “Ο Μεντρεσές  του Νισαπούρ”

      Εξαιρετικά διαδεδομένη, στις βιογραφίες του Ομάρ Καγιάμ, είναι η παράδοση του περίφημου Μεντρεσέ (= Ισλαμικό ιεροσπουδαστήριο) του Νισαπούρ, όπου, όταν εκεί  σπούδαζε ο Ομάρ Καγιάμ, απέκτησε δύο φίλους, τον Αβδούλ Κασέμ και τον Χασάν Σεμπάχ, οι οποίοι, όπως αυτός, κατέκτησαν πολύ υψηλές θέσεις στον Μουσουλμανικό κόσμο, σε διαφορετικούς, τελείως άλλους, τομείς…….

      …… Κατά την περίοδο των σπουδών τους, ακολουθώντας παλιά παράδοση, οι τρείς φίλοι είχαν ορκιστεί πως όποιος από τους τρεις κατάφερνε να αποκτήσει πρώτος μια μεγάλη θέση, θα γινόταν προστάτης όλων τους, και θα βοηθούσε ενεργά και τους δύο άλλους να ανέλθουν….

        Ο Αβδούλ Κασέμ, ικανός και καλός χαρακτήρας, ήταν ο πρώτος από τους τρεις που γρήγορα ανήλθε ψηλά, πολύ ψηλά.  Έφτασε, με την αξία του, να γίνει, τον καιρό της μεγάλης Σελτζουκικής αυτοκρατορίας στην Περσία και το Ιράκ (1063 - 1072), ο πολυδοξασμένος Βεζίρης (Νιζάμ – Ελ – Μούλκ = Ρυθμιστής της αυτοκρατορίας) του Σουλτάνου Άλπ Αρσλάν....

      ……. Ο Άλπ Αρσλάν ( μεταφράζεται "Ηρωικό Λιοντάρι"), ήταν αυτός που στην  μάχη του Μάντζικερτ (1071) κατενίκησε τους  Βυζαντινούς. Στην μάχη αυτή, του Μάντζικερτ, ο αυτοκράτωρ Ρωμανός Δ' Διογένης αιχμαλωτίστηκε (απελευθερώθηκε μετά την καταβολή λύτρων), ενώ η Βυζαντινή αυτοκρατορία υποχρεώθηκε στην καταβολή ετήσιου φόρου και στην παραχώρηση μερικών φρουρίων στους Σελτζούκους. Αυτή η πανωλεθρία των βυζαντινών στρατευμάτων και, κυρίως, η εσωτερική πολιτική παράλυση που επακολούθησε, επέτρεψαν τη μόνιμη εγκατάσταση των Σελτζούκων στη Μικρά Ασία…..

       Ο Αβδούλ Κασέμ, ως μέγας βεζίρης της αυτοκρατορίας, κάλεσε τους δύο φίλους του και τους προσέφερε, πιστός στον όρκο του, υψηλές θέσεις στην διοίκηση του κράτους. Και ο μεν Ομάρ Καγιάμ τις αποποιήθηκε χωρίς συζήτηση, διότι επιθυμούσε να ζήσει ήσυχα, ταπεινά, φτωχά, και να αφοσιωθεί αποκλειστικά στις επιστημονικές του μελέτες (στις οποίες, άλλωστε, διέπρεψε παγκοσμίως!), ο δε Χασάν Σεμπάχ, άπληστος,  δέχτηκε κάθε προσφορά, μάλιστα ορίστηκε ακόλουθος του ίδιου του βεζίρη!…..

      Ο Χασάν Σεμπάχ, φιλόδοξος και φθονερός, στην βασιλική Αυλή, υπονόμευε τον φίλο του βεζίρη Αβδούλ Κασέμ. Με χίλιους τρόπους προσπαθούσε να τον εκτοπίσει, προκειμένου να πάρει αυτός την θέση του. Όμως, έγινε αντιληπτός και απέτυχε. Έτσι, πήρε τα βουνά και σε μια δυσπρόσιτη βουνοκορφή δημιούργησε ένα αιματοβαμμένο βασίλειο. Έγινε ο διαβόητος «Γέρος του βουνού», ως ονομάστηκε, ο αρχηγός της αίρεσης των “Χασασίδων”, από το χασίς που πίνανε οι ακόλουθοι του (Απ’ αυτούς βγήκε η σημερινή λέξη: assassin=δολοφόνος). Οι Χασίσηδες, ζούσαν από τη ληστεία, και για δύο αιώνες τρομοκρατούσαν την Μικρά Ασία και τις Ιρανικές ΒΔ επαρχίες……

       Μάλιστα, ένας απ’ αυτούς, τους Χασίσηδες, κατ’ εντολήν του ίδιου του «Γέρου του βουνού» Χασάν Σεμπάχ, δολοφόνησε κάποια μέρα τον καλό βεζίρη Νιζάμ – Ελ – Μούλκ, δηλ. τον Αβδούλ Κασέμ, που υπήρξε παιδικός φίλος και ευεργέτης του!